Rítheaghlach Chonmhaicne Réin in Éirinn na meánaoise ba ea Muintir Eolais. Le seacht gcéad bliain anuas ón 8ú haois, bhí cónaí orthu agus bhí siad i gceannas ar ceantar i ndeisceart Contae Liatroma, mar a bhí Maigh Nissi agus Maigh Réin, inniu faoi seach na barúntachtaí Liatroma agus Mhaothla.[1]

Caisleán Seáin agus Oileán an phriosuiin ar Loch an Scoir c. 1791

D'éirigh tionchar Mhuintir Eolais (Mhic Raghnaill, Uí Mhaoilmhiaigh agus Mhic Sheanlaoich) níos laige agus scoilte de réir a chéile le linn na 16ú haoise. Theip an tuath le cliseadh na nGael i gCogadh na Naoi mBliana, agus chuaigh sí as cuimhne le forghabháil na hÉireann ag na Sasanaigh.

Críocha Mhuintir Eolais

Teacht chun cinn Mhuintir Eolais

cuir in eagar

Eolas mac Biobhsaigh, chieftain of the Conmaicne circa AD 900, ba ea sinsear eapainmneach na muintire. Tá beag eolais againn faoi Eolas.[2]

Príomhchlanna

cuir in eagar

Seo as leanas príomhchlanna Mhuintir Eolais:[3][4][5]

Deir O'Hart go raibh triúr mac ag Eolas ar a laghad:

  • Brocán, sinsear Mhic Sheanlaoich
  • Anbheith, sinsear Mhic Garry
  • Maolmhuire, tiarna Chonmhaicne Réin agus sinsear Mhic Raghnaill.[6] Bhí gaol acu le do hUí Chuinn agus Farrel as an Longfort.[7]

Féach freisin

cuir in eagar
  • Placenames database of Ireland. "Coraidh Eolais".
  • "The Annals of Ireland, translated from the original Irish of the four masters" (1846). Dublin: B Geraghty, s. Anglesea street. 
  • logainm.ie. "Droim Thiarnaigh".
  • Grose, Francis (1795). "The antiquities of Ireland" Vol. 2. Printed for S. Hooper. 
  • O'Laughlin, Michael C. (2002). "The Book of Irish Families, Great & Small" Volume 1 of Families of Ireland Series. Irish Roots Cafe. 
  • Whelan, Thomas. "Local ruins" 384–5. Duchas.
  • Solas: Luminis Mortuorum. "Eolais".
  • Templan, Paul. "Irish Hill and Mountain Names". mountainviews.ie.
  • Ward, Conor (2016). "Scordatura in the Irish Traditional Fiddle Music of Longford and South Leitrim".  Curtha i gcartlann 2016-10-29 ar an Wayback Machine
  • Joyce, P. W. (Patrick Weston) (1913). "Irish names of places" v.3. Dublin : Phoenix. 
  • Petrie, George (1872). "Christian Inscriptions in the Irish Language" Volume 1. Royal historical and archaeological association of Ireland, University Press. 
  • Hardiman, James. "Irish Minstrelsy, Or Bardic Remains of Ireland" xlvi (46). Robins.
  • O'Hart, John. "Irish pedigrees : or, The origin and stem of the Irish nation" 135–136. Baile Átha Cliath: M. H. Gill.
  • Annála Loch Cé
  • "Occupation of Connaught by the Anglo-Normans after A.D. 1237 (Continued)" (1903). The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland 33 (2): 179–189. Royal Society of Antiquaries of Ireland, 1903. JSTOR 25507290. 
  • MacNamee, James Joseph (1954). "History of the Diocese of Ardagh". Dublin: Browne and Nolan. 
  • Manning, Conleth (2010), "The grave-slab of Charles Reynolds in Rome", The Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland, 140: 22–27, JSTOR 24395863
  • Ellis, Stephen G. (1976), "The Kildare Rebellion and the early Henrican reformation" (PDF), ARAN (Access to Research at NUI Galway), The Historical Journal, 19, 4, p. 825, aisghafa 2 September 2016
  • Hartemink, Ralf. "Leitrim (county) - Coat of arms".
  • MacLochlainn, Noel (2017). "Politics of 16th Century South Leitrim - the Muintir Eolais Declaration" Leitrim Guardian 2018. 
  • Smith, Horatio (1829). "Translation of an Irish Deed of Gift" The Mirror of Literature, Amusement, and Instruction: Volume 13, No. 367. 
  • "{{{title}}}" (1869) 10: 480–489. Acadamh Ríoga na hÉireann. 
  • Ó Mael Chonaire, Maílín. "Agreement between Gerald, 9th earl of Kildare and the Mac Rannalls, A.D. 1530". CELT.
  1. A very basic history of Mohill and South Leitrim
  2. A very basic history of Mohill and South Leitrim
  3. Petrie 1872, pp. 61.
  4. O'Daly, Mangan, O'Donovan, O'Daly 1852, pp. 35.
  5. Hardiman 1831, pp. 46.
  6. O'Hart 1876, pp. 136.
  7. O'Hart 1876, pp. 135–136.