2012

Bliain bhisigh ab ea an bhliain 2012. (MMXII)

• Bliain Síneach (23 Eanáir) 龍 (an dragan)

2012

Sampla de	bliain bhisigh, bliain féilire agus bliain bhisigh ag tosú ar an Domhnach agus ag críochnú ar an Luan
Féilirí eile
féilire Ghréagóra	2012 (mmxii)
Ioslamach	1433 – 1434
Síneach	4708 – 4709
Eabhrach	5772 – 5773
Hiondúch	2067 – 2068 (Vikram Samvat) 1934 – 1935 (Shaka Samvat) 5113 – 5114 (Kali Yuga)
Peirseach	1390 – 1391
Airméanach	1461
Rúnach	2262
Ab urbe condita	2765
Catagóirí
Breitheanna Básanna Teilifís Scannáin
Aois
20ú haois - 21ú haois - 22ú haois
Deich mbliana
1980í 1990í 2000í - 2010í - 2020í 2030í 2040í
Bliain
2009 2010 2011 - 2012 - 2013 2014 2015

Eachtraí

• 30 Meitheamh - Ghlac Mohamed Morsi mionn oifige mar Uachtarán nua na hÉigipte.
• 18 Meitheamh - Bronnadh "Saoirse Bhaile Átha Cliath" ar Aung San Suu Kyi.
• 1 Iúil - Bua na Spáinne sa chluiche ceannais i gCraobh Sacair na hEorpa 2012
• 27 Iúil - Osclaíodh na 30ú hOilimpeacha Samhraidh i Londain Shasana.
• 6 Lúnasa - D'éirigh le Curiosity, spásárthacht, Mars a bhaint amach agus gléas fáin ar chur ar siúl á thaiscéaladh.
• 12 Lúnasa - Dúnadh na 30ú hOilimpeacha Samhraidh i Londain Shasana.
• 30 Deireadh Fómhair - Maraíodh 138 duine ar a laghad tar éis do Hairicín Sandy an Mhuir Chairib agus cósta thoir na Stát Aontaithe a bhualadh.

7 Deireadh Fómhair 2012: Rollchóstóir san fharraige i New Jersey, SAM, i ndiaidh Hairicín Sandy

Breitheanna

• 4 Bealtaine — Alan Kurdi, páiste trí bliana a fuair bás nuair a d'iompaigh a bhád béal faoi (b. 2015)

Básanna

• 6 Eanáir — Bob Holness, léiritheoir teilifíse (r.1928)
• 9 Eanáir — Bridie Gallagher, ceoltóir Éireannach (r.1924)
• 13 Eanáir — Rauf Denktash, ceannaire ar an Chipir Thuaidh
• 14 Eanáir — Pearse Hutchinson, file agus craoltóir (r.1927)
• 14 Eanáir — Txillardegi, teangeolaí, polaiteoir, agus scríbhneoir Bascaise (r. 1929)
• 20 Eanáir — Etta James, amhránaí Meiriceánach (r. 1938)
• 26 Eanáir — Réamonn Jimmy Mac Donncha, iomróir Éireannach
• 29 Eanáir — Micheál Ó hEidhin, ceoltóir Éireannach (r. 1938)
• 31 Eanáir — Peadar Maher, polaiteoir Éireannach (r. 1924)
• 1 Feabhra — Angelo Dundee, traenálaí dornálaíochta Meiriceánach (r. 1921)
• 11 Feabhra — Whitney Houston, amhránaí (r.1963)
• 12 Feabhra — David Kelly, aisteoir (r.1929)
• 10 Márta — Frank Sherwood Rowland, ceimiceoir Meiriceánach (r. 1927)
• 17 Márta — Pápa Shenouda III, Pápa Coptach (r. 1923)
• 20 Márta — Jim Stynes, fear spóirt (r.1966)
• 21 Márta — Ruaraidh MacThòmais, file Albanach (r. 1921)
• 25 Márta — Antonio Tabucchi, scríbhneoir agus scoláire liteartha Iodálach
• 25 Aibreán — Louis le Brocquy, péintéir Éireannach (r. 1916)
• 25 Aibreán — Paul L. Smith, aisteoir Meiriceánach (r. 1936)
• 28 Aibreán — Matilde Camus, 92, file Spáinnise (r.1919)
• 5 Bealtaine — Adam Yauch , rap-cheoltóir (r.1964)
• 17 Bealtaine — Donna Summer, amhránaí (r.1948)
• 20 Bealtaine — Robin Gibb, ceoltóir le na Bee Gees (r.1949)
• 30 Bealtaine — Andrew Fielding Huxley, fiseolaí Sasanach (r. 1917)
• 1 Meitheamh — Pádraig Faulkner, polaiteoir Éireannach de chuid Fianna Fáil (r. 1918)
• 5 Meitheamh — Ray Bradbury, údar Meiriceánach (r. 1920)
• 11 Meitheamh — Ann Rutherford, ban-aisteoir (r. 1917)
• 12 Meitheamh — Henry Hill, drongadóir Meiriceánach (r. 1943)
• 13 Meitheamh — William Standish Knowles, ceimiceoir Meiriceánach (r 1917)
• 27 Meitheamh — Rosemary Dobson, file Astrálach (r. 1920)
• 30 Meitheamh — Yitzhak Shamir, polaiteoir Iosraelach (r. 1915)
• 3 Iúil — Andy Griffith, aisteoir (r.1926)
• 8 Iúil — Ernest Borgnine, aisteoir Meiriceánach (r. 1917)
• 9 Iúil — Isuzu Yamada, ban-aisteoir Seapánach (r. 1917)
• 22 Iúil — Miguel Arteche, file (r. 1926)
• 30 Iúil — Maeve Binchy, údar (r.1940)
• 31 Iúil — Gore Vidal, scríbhneoir (r.1925)
• 6 Lúnasa — Bernard Lovell, fisiceoir agus réalteolaí raidió Sasanach (r. 1913)
• 11 Lúnasa — Michael Dokes, dornálaí Meiriceánach (r. 1958)
• 25 Lúnasa — Neil Armstrong, spásaire (r.1930)
• 3 Meán Fómhair — Michael Clarke Duncan‎, aisteoir Meiriceánach (r.1957)
• 23 Meán Fómhair — Corrie Sanders, dornálaí as an Afraic Theas (r. 1966)
• 28 Meán Fómhair — Larry Cunningham, ceoltóir agus amhránaí Éireannach (r. 1938)
• 29 Meán Fómhair — Hebe Camargo, láithreoir teilifíse Brasaíleach (r. 1929)
• 1 Deireadh Fómhair — Eric Hobsbawm, Marxach agus staraí
• 28 Deireadh Fómhair — Savita Halappanavar, bean a fuair bás in Éirinn mar gheall ar bhreith anabaí (r. 1981)
• 7 Samhain — Carmen Basilio, dornálaí Meiriceánach (r. 1927)
• 23 Samhain — Larry Hagman‎, aisteoir (r.1931)
• 24 Samhain — Héctor Camacho, dornálaí Pórtó Ríceach (r. 1929)
• 9 Nollaig — Patrick Moore‎, craoltóir agus réalteolaí (r.1923)
• 11 Nollaig — Ravi Shankar, seinnteoir siotáir Indiach (r. 1920)
• 15 Nollaig — Páidí Ó Sé‎, imreoir agus bainisteoir caide (r.1955)
• 21 Nollaig — Shane McEntee‎, polaiteoir Éireannach de chuid Fhine Gael (r.1956)
• 24 Nollaig — Charles Durning, aisteoir Meiriceánach (r. 1923)
• 30 Nollaig — Carl Woese, micribhitheolaí Meiriceánach (r. 1928)
• 30 Nollaig — Rita Levi-Montalcini, néaraifhiseolaí Iodálach (r. 1909)

Duaiseanna Nobel

• Síocháin - An tAontas Eorpach
• Fisic - Serge Haroche agus David J. Wineland
• Ceimic - Robert Lefkowitz agus Brian Kobilka
• Eacnamaíocht - Alvin E. Roth agus Lloyd Shapley
• Leigheas - John B. Gurdon agus Shinya Yamanaka
• Litríocht - Mo Yan