Garry Kasparov

Is ardmháistir fichille Rúiseach agus Iar-Churadh Domhanda é Garry Kasparov (rugadh 13 Aibreán 1963, i mBaku, Poblacht Shóivéadach Shóisialach na hAsarbaiseáine). Is scríbhneoir agus gníomhaí polaitiúil é freisin.

Garry Kasparov

(2023)
Ainm sa teanga dhúchais	(ru) Гарри Кимович Каспаров
Beathaisnéis
Breith	(ru) Гарри Кимович Вайнштейн 13 Aibreán 1963 61 bliana d'aois Bakı
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Azerbaijan University of Languages (en) (–1986)
Áit chónaithe	Nua-Eabhrac Moscó Makarska
Teanga dhúchais	an Rúisis
Lámhcheannas	Deasógacht
Gníomhaíocht
Gairm	imreoir fichille, iriseoir, scríbhneoir, polaiteoir, léirmheastóir
Ball de pháirtí polaitíochta	Solidarnost (2008–) Páirtí Daonlathach na Rúise (1990–) Páirtí Cumannach an Aontais Shóivéidigh (1984–1990) Coiste 2008 Russian Opposition Coordination Council (en) United Civil Front (en)
Ball de	Russian Opposition Coordination Council (en)
Mac/iníon léinn de chuid	Aleksander Nikitin, Mikhail Botvinnik agus Mark Dvoretsky
Teangacha	An Rúisis, Béarla, an tSeirbea-Chróitis, an Chróitis, an Asarbaiseáinis agus an Airméinis
Tír spóirt	an Chróit an tAontas Sóivéadach (–1992) an Rúis (1992–)
Spórt	ficheall
Teideal duine fichille	Master of Sport of USSR in Chess (en) (1978) Máistir Idirnáisiúnta (1979) Ardmháistir (1980) Traenálaí Sinsearach FIDE (2009)
Rátáil Elo (uas.)	2,851 (Eanáir 2000)
Aitheantas imreoir FIDE	4100018
Ghlac sé/sí páirt i
21 Aibreán 2022	India Economic Conclave 2022 (en)
Meitheamh 2012	2012 Bilderberg Conference (en)
2002	35ú hOilimpiad na Fichille
2000	Classical World Chess Championship 2000 (en)
1996	32ú hOilimpiad na Fichille
1995	Classical World Chess Championship 1995 (en)
1994	31ú hOilimpiad na Fichille
1993	Classical World Chess Championship 1993 (en)
1992	30ú hOilimpiad na Fichille
1990	World Chess Championship 1990 (en)
1988	28ú hOilimpiad na Fichille
1987	World Chess Championship 1987 (en)
1986	World Chess Championship 1986 (en)
1986	27ú hOilimpiad na Fichille
1985	World Chess Championship 1985 (en)
1984	World Chess Championship 1984 (en)
1982	25ú hOilimpiad na Fichille
1980	24ú hOilimpiad na Fichille
	Deep Blue versus Garry Kasparov (en)
Saothar
Saothar suntasach (2015) Winter Is Coming
Teaghlach
Duine muinteartha	Moisei Vainshtein (seanathair)
Gradam a fuarthas (1982, 1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1995, 1996, 1999, 2001, 2002)  Oscar na Fichille  curadh fichille an domhain  Order of Friendship of Peoples (en)  Ord Mheirge Dearg an Lucht Oibre  Merited Master of Sports of the USSR (en)  Russian Federation Presidential Certificate of Gratitude (en)
Síniú
Veu de Garry Kasparov (an Rúisis)
Suíomh gréasáin	kasparov.com

Ba é Kasparov an Curadh Domhanda Fichille is óige riamh tar éis dhó an ceann is fearr a fháil ar Anatoly Karpov le scór 13-11 i sraith cluichí sa bhliain 1985 i Moscó. Bhí sé ina churadh oifigiúil go dtí an bhliain 1993 nuair a bhunaigh sé eagraíocht nua, an Professional Chess Assocation (PCA), tar éis conspóide le FIDE. Tugadh aitheantas dó mar Churadh Domhanda "Clasaiceach" go dtí gur chaill sé sraith cluichí i gcoinne Vladimir Kramnik sa bhliain 2000. Ba é an chéad Churadh Domhanda Fichille a chaill sraith cluichí in aghaidh ríomhaire nuair a fuair Deep Blue an ceann is fearr air le scór 3½–2½ sa bhliain 1997.

Bhí an grád is airde ar domhan ag Kasparov beagnach an t-am go léir ó 1986 go dtí gur éirigh sé as an imirt sa bhliain 2005. Bhí grád 2851 aige ar liosta FIDE mhí Iúil 1999, an grád is airde riamh.

D'éirigh Kasparov as imirt fichille go gairmiúil sa bhliain 2005 chun bheith gníomhach sa pholaitíocht agus sa scríbhneoireacht. Bhunaigh sé an Tosach Cathartha Aontaithe agus bhí sé mar bhall den ghrúpa An Rúis Eile a bhí in éadan rialtais Vladímír Pútín. Ba iarrthóir é i dtoghchán uachtaránachta na Rúise sa bhliain 2008 ach d'aistarraing sé níos déanaí.

Craobh an Domhain

Kasparov tar éis na Craoibhe Domhanda a bhuachaint sa bhliain 1985.

• 1984 (Moscó) Karpov 5 Kasparov 3 (+5 = 40 -3) Cháiligh Kasparov chun sraithe cluichí a imirt in éadan an churaidh domhanda Karpov. De réir na rialacha bheadh an bua ag an gcéad imreoir le 6 bhua. Thosaigh Karpov go maith agus bhí sé 4-0 chun tosaigh tar éis 9 gcluiche agus 5-0 chun tosaigh tar éis 27 gcluiche. Níor ghéill Kasparov agus bhí an bua aige aige i gcluiche 32 agus sna cluichí 47 agus 48. Chuir FIDE an tsraith cluichí ar ceal tar éis an 48ú cluiche. Ba í an chúis a thug FIDE ná go raibh imní orthu faoi shláinte na n-imreoirí (chaill Karpov 10kg de mheáchan i rith na sraithe cluichí). Ba chonspóid mhór é an cealúchán ag an am agus dúirt an bheirt imreoirí gurb fhearr leo leanacht ar aghaidh.
• 1985 (Moscó) - Kasparov 13 Karpov 11 (+5 =16 -3) Bhí na sean-rialacha i bhfeidhm sa tsraith cluichí seo. Bhí 24 chluiche sa tsraith agus bheadh an bua ag an imreoir le scór 12½. Choimeádfadh an curadh an teideal i gcás comhscóir. Bhain Kasparov an teideal mar churadh domhanda ó Karpov sa tsraith seo.
• 1986 (Londain agus Leningrad (Cathair Pheadair)) - Kasparov 12½ Karpov 11½ (+5 = 15 -4)
• 1987 (Sevilla) - Kasparov 12 Karpov 12 (+4 = 16 - 4) Choimeád Kasparov an teideal - bhí ar Karpov an bua a fháil chun an teidil a bhaint dó.
• 1990 (Nua-Eabhrac agus Lyon) - Kasparov 12½ Karpov 11½
• 1993 (Londain) - Kasparov 12½ Nigel Short 7½
• 1995 (Nua-Eabhrac) - Kasparov 10½ Viswanathan Anand 7½ (+4 =13 - 1) Sraith de 20 cluiche a bhí i gceist anseo
• 2000 (Londain) - Kasparov 6½ Vladimir Kramnik 8½ (+0 = 13 -2) Sraith de 16 chluiche a bhí i gceist anseo agus chaill Kasparov a theideal.

Bhí na sraitheanna cluichí sa bhliain 1993 agus 1995 eagraithe ag an PCA. D'eagraigh an comhlacht Braingames an tsraith cluichí sa bhliain 2000.

Féach freisin

• Imreoirí fichille