Tuama Dingeach Mhaoil Laoisigh

Is tuama dingeach áiléir agus Séadchomhartha Náisiúnta é Tuama Dingeach Mhaoil Laoisigh, ar a dtugtar Leaba na Saidhe freisin, atá suite i gContae Chill Mhantáin, Éire.[1]

WD Bosca Sonraí Foirgneamh
WD Bosca Sonraí Foirgneamh
Tuama Dingeach Mhaoil Laoisigh
Íomhá
Sonraí
CineálTuama dingeach Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh geografach
Limistéar riaracháinContae Chill Mhantáin, Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Map
 52° 45′ 05″ N, 6° 37′ 20″ O / 52.75134°N,6.622158°W / 52.75134; -6.622158

Tá Tuama Dingeach Mhaoil Laoisigh suite ar an taobh ó thuaidh de Chnoc Mhaoil Laoisigh, 6.1 km (3.8 mhíle) siar ó Síol Éalaigh.[2]

Tógadh Tuama Dingeach Mhaoil Laoisigh c. 2300–1000 R.Ch. i rith na Coparaoisena Cré-umhaois. Tagann an seanainm "Labbanasighe" ón nGaeilge leaba na saidhe, a chiallaíonn "Leaba na Soithe" (madra baineann). D'fhéadfadh sé freisin go dtagann an t-ainm ó "Leaba na Saigheada / Seafta", bunaithe ar fhianaise ó thochailtí seandálaíochta a rinneadh ar an suíomh. Míníonn béaloideas áitiúil i nDroichead na Páirce bunús an ainm ar dhóigh dhifriúil - sa cheantar áitiúil fuaimnítear an t-ainm mar "Lob-na-Sy (Síthe)" a deirtear a chiallaíonn "Leaba na Sióga". Rinne Gearóid Ó h-Iceadha tochailt ar an láthair sa bhliain 1937 agus thángthas ar photaireacht, roinnt cnámh créamtha agus dhá dhiosca cloiche. Fuarthas freisin dhá chomhla de mhúnla gaineamhchloiche do cheann sleá.[3][4]

Carn dronuilleogach 13 m × 10 m a bhfuil gailearaí 7.5 m ar fad ailínithe ó thuaidh go dtí an taobh thoir ab ea an tuama. Tá an gailearaí comhdhéanta de réamhshamhail bheag atá scartha le leac íseal ón bpríomhsheomra 6 m ar fad a leathnaíonn i dtreo an oirdheisceart. Tá leac dín aonair easáitithe sa ghailearaí.[5][6]

  1. Disturbing the Bed of the Bitch” (1 May 2014).
  2. Moylisha : Wedge Tomb”. megalithomania.com.
  3. Flanagan (29 October 1998). “Ancient Ireland: Life Before the Celts”. Gill & Macmillan Ltd.
  4. Wedge Tombs - West Wicklow Bookshelf”.
  5. Pip. “MOYLISHA WEDGE TOMB/MEGALITHIC MONUMENTS OF IRELAND.COM”.
  6. Wicklow Pre-history”. Cartlannaíodh an bunleathanach ar 27 April 2016. Dáta rochtana: 11 August 2016.