Thomas Mooney
Gníomhaí polaitíochta agus ceardchumannaí Meiriceánach ab ea Thomas Joseph "Tom" Mooney (8 Nollaig 1882 - 6 Márta 1942). Ciontaíodh é, in éineacht le Warren K. Billings, i mbuamáil ar Lá Ullmhachta in San Francisco sa bhliain 1916. Chreid go leor gur ciontaíodh go mícheart é i gcoir nach ndearna sé. Chaith Mooney 22 bliain sa phríosún sular tugadh pardún dó i 1939.
  | |
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Breith | 8 Nollaig 1882 Chicago, Illinois |
| Bás | 6 Márta 1942 59 bliana d'aois San Francisco, California |
| Áit adhlactha | Cypress Lawn Memorial Park (en)  |
| Gníomhaíocht | |
| Suíomh oibre | San Francisco |
| Gairm | ceardchumannaí |
| Ball de pháirtí polaitíochta | Páirtí Sóisialach Mheiriceá |
| Teangacha | Béarla |
 | |
Tús a shaoil
cuir in eagarRugadh Thomas Mooney i Chicago, Illinois ar 8 Nollaig, 1882. Bhí a athair, Bernard, Gael-Mheiriceánach agus bhí a mháthair Mary Heffernan ó Bhéal an Mhuirthead in Éirinn.[1]
Bhí Bernard ina mhianadóir guail agus ina eagraí cathach do na Knights of Labour agus é ag streachailt chomh dian sin gur fágadh marbh é tar éis troid amháin. Fuair Bernard Mooney bás de “miner's con” (ar a dtugtar sileacóis anois) ag aois 36, nuair a bhí Tom, an duine ba shine de thriúr leanbh a mhaireann, deich mbliana d’aois.
Bhí go leor post ag Mooney mar oibrí tionscail sular fhorbair sé slí bheatha mar cheardchumannaí agus mar ghníomhaí sóisialach. Agus é ina fhear óg, chuaigh Mooney ar camchuairt san Eoraip, áit ar fhoghlaim sé faoin sóisialachas. Tar éis dó California a bhaint amach, bhuail sé lena bhean Rena, agus fuair sé áit i bPáirtí Sóisialach Mheiriceá agus i bhfeachtas uachtaránachta Eugene V. Debs. Sa bhliain 1910, bhuaigh Mooney turas ar an Dara Comhdháil Idirnáisiúnta i gCóbanhávan trí líon mór síntiús a dhíol leis an iris sóisialach, Wilshire Magazine. Ar a bhealach abhaile, thug sé cuairt ar Chomhdháil Ceardchumann na Breataine in Sheffield, Sasana.
Gníomhaíocht
cuir in eagarIna dhiaidh sin, chuir Mooney faoi in San Francisco, áit a ndeachaigh sé isteach in Oibrithe Tionscail an Domhain (IWW) sular éirigh sé as an eagraíocht sin.[2] Sna blianta sin d’éirigh Mooney cairdiúil le cuid de phríomhphearsana IWW, mar shampla William "Bill" Haywood, Mary "Mother" Jones, agus Elizabeth Gurley Flynn. Phós sé Rena Hermann i 1911, agus fuair sé post mar fhoilsitheoir The Revolt, nuachtán sóisialach in San Francisco. D'éirigh go measartha maith leis an bpáipéar, le scaipeadh 1,500 léitheoir.
Gabhadh Mooney agus cuireadh triail air trí huaire ina dhiaidh sin ach níor ciontaíodh í riamh i gcúiseamh as pléascáin a iompar le linn stailc Pacific Gas & Electric i 1913.
Cuireadh ar a thriail é agus ciontaíodh é as buamáil ar Lá na hUllmhachta, 22 Iúil 1916 i San Francisco. Phléasc an buama ag Sráid Steuart agus Sráid an Mhargaidh in aice leis an Embarcadero. Tháinig deich mbás agus daichead gortú as an bpléasc i lár pharáid Lá na hUllmhachta. Tharla an bhuamáil ag buaic an fhoréigin ainrialaigh sna Stáit Aontaithe.
Triail
cuir in eagarGabhadh Mooney, a bhean Rena, agus beirt chomhpháirtithe, Warren K. Billings (1893–1972) agus tiománaí tacsaí Israel Weinberg. Ciontaíodh Mooney agus Billings in dhá thriail ar leith. Gearradh pionós an bháis ar Mooney agus fuair Billings pianbhreith shaoil. Éigiontaíodh Rena Mooney agus Weinberg.
Tar éis pianbhreith a chur ar Mooney, rinne an Páirtí Sóisialach iarracht é a dhíbirt, ach choinnigh a bhrainse áitiúil amach é.
Príosún
cuir in eagarIn 1918, athraíodh pianbhreith Mooney go príosúnacht saoil, mar an gcéanna le Billings. Sula i bhfad, bhí Mooney ar cheann de na príosúnaigh pholaitiúla is cáiliúla i Meiriceá. Lean feachtas ar fud an domhain chun Tom Mooney a shaoradh. Le linn na tréimhse sin, chuaigh a bhean Rena, Fremont Older, na hainrialaithe Alexander Berkman agus Emma Goldman, Lucy Robins Lang, an banoidhre Aline Barnsdall, daoine cáiliúla Hollywood, polaiteoirí idirnáisiúnta, agus go leor daoine mór le rá eile i mbun feachtais lena scaoileadh saor.[3][4] Chuaigh Caroline Decker, gníomhaí ar son an lucht oibre a bhí gníomhach ina dhiaidh sin i gceardchumainn talmhaíochta in California, go California den chéad uair mar chuid de thoscaireacht "Free Tom Mooney". Agus é i bpríosún, rinne Mooney comhfhreagras lena chomhcheannaire ceardchumainn Ned Cobb de chuid an Alabama Sharecroppers' Union.[5]
Chuaigh Dorothea Lange chun an phríosúin chun grianghraf a thógáil dó, agus úsáideadh ceann de na grianghraif a thóg sí i bpóstaer a d’fhoilsigh Coiste Cosanta Tom Mooney.
In 1931, thug Méara Chathair Nua-Eabhrac Jimmy Walker cuairt dlúthpháirtíochta ar theach deirfiúr Tom, Anna, i gCeantar an Mhisin in San Francisco.[6]
Scaoileadh agus blianta ina dhiaidh sin
cuir in eagarChuir Mooney eascaire habeas corpus faoi bhráid Chúirt Uachtarach na Stát Aontaithe in 1937. Cé gur chuir sé fianaise i láthair gur ciontaíodh é trí fhianaise bhréige a úsáid agus gur chuir an t-ionchúiseamh fianaise fhabhrach faoi chois, diúltaíodh dá eascaire toisc nár chomhdaigh sé é i gcúirt an stáit ar dtús. Mar sin féin, tá a chás tábhachtach mar thacaigh sé leis an dearcadh go sáraíonn ciontú bunaithe ar fhianaise bhréagach an phróis chuí. Thug an Gobharnóir Daonlathach liobrálach Culbert Olson pardún do Mooney i 1939. An Domhnach tar éis a scaoilte, thug sé cuairt ar uaigh a mháthar, duine dá lucht tacaíochta is mó, ar Mount Tamalpais i gContae Marin .
Bás agus oidhreacht
cuir in eagarFuair Mooney bás in Ospidéal Naomh Lúcás in San Francisco ar an 6 Márta 1942. Tionóladh ceiliúradh mór sochraide ag Halla Éisteachta Cathartha San Francisco. Tá sé curtha i bPáirc Chuimhneacháin Cypress Lawn in Colma, California.[7]
Tagairtí
cuir in eagar- ↑ https://www.irishtimes.com/life-and-style/abroad/mother-mooney-the-mayo-woman-who-campaigned-for-justice-for-her-wronged-son-1.4300452?mode=sample&auth-failed=1&pw-origin=https%3A%2F%2Fwww.irishtimes.com%2Flife-and-style%2Fabroad%2Fmother-mooney-the-mayo-woman-who-campaigned-for-justice-for-her-wronged-son-1.4300452#:~:text=Mary%20Mooney%20was%20the%20mother,campaign%20in%20the%20interwar%20period
- ↑ Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" (en-US). People's World.
- ↑ https://geography.berkeley.edu/sites/default/files/walker_87.pdf
- ↑ Kennedy (January 2000). "{{{title}}}". Peace & Change 25 (1): 26. doi:.
- ↑ Rosengarten, Theodore. All God's Danger's: The Life of Nate Shaw (University of Chicago Press, 1974) at 335.
- ↑ WALKER OFF TONIGHT TO FIGHT FOR MOONEY in NYT ar 20 Samhain 1931
- ↑ Resting Places}