Bard Gaelach ab ea Dùghall Bochanan (Béarla: Dugald Buchanan) ( 1716- 2 Meitheamh 1768) bhí na Halban bhfile a scríobh sa Halban agus Gaeilge na Halban. Chabhraigh sé an Rev. James Stuart nó Stewart de Killin a aistriú an Tiomna Nua i na Halban.[1] John Reid a dtugtar air "an Cowper de na Highlands".[2]

Infotaula de personaDùghall Bochanan
Beathaisnéis
Breith1716
Both Chuidir, Scotland Cuir in eagar ar Wikidata
Bás1768
51/52 bliana d'aois
Gníomhaíocht
Gairmaistritheoir, aistritheoir an Bhíobla, scríbhneoir, file Cuir in eagar ar Wikidata
FostóirSociety for Promoting Christian Knowledge (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
SeánraFilíocht

Scéal a bheatha

cuir in eagar

Rugadh é i 1716 i mBoth Chuidir iSiorrachd Pheairt. Sa bhliain 1749 phós sé té ar a raibh an t-ainm Margaret Brisbane uirthi. Sa bhliain1751, fuair sé obair ón Chuideachd Urramach a tà Chum Eòlas Crìosdaidh a Sgaoileadh mar theagascóir i Ceann Loch Raineach. I ndiaidh a chéile, d'oibrigh sé mar cheistear (caiticeasmóir) sa cheantar sin freisin. Bhí baint aige le haistriúchán an Tiomna Nua go Gaeilge leis an Uasal Seumas Stiùbhart ó Chill Fhinn. Rinne Dùghall Bochanan monatóireacht ar an obair.

D'fhoilsigh Bochanan leabhar de laoibh (ga:leabhar laoidhean) spioradálta sa bhliain 1767 i nDún Éideann. Fuair ​​sé bás sa bhliain 1768 (ní raibh sé ach 52 bliain d'aois) agus bhí sé adhlactha i reilig in aice le Calasraid.

Sailm (Laoidhean)

cuir in eagar
  • Mòrachd Dhè
  • Fulangas Chrìost
  • Latha a' Bhreitheanais
  • Am Bruadar
  • An Gaisgeach
  • An Claigeann
  • Am Geamhradh
  • Ùrnaigh

Leabharliosta

cuir in eagar
  • Bochannan, Dughall (1773): Laoidh spioradail, Duinedin, Clodhbhuailte ag Eoin Reid (URL: http://digital.nls.uk/97185562)
  • Bochannan, Dughall (1908): The Life, Conversion and Spiritual Hymns of Dugald Buchanan: Beatha agus Iompachadh Dhùghaill Bochannain, Edinburgh, John Grant.

Scríofa faoi

cuir in eagar
  • Meek, Dòmhnall E "Ath-sgrùdadh: Dùghall Bochanan".Gairm (An Samhradh 1989), Gairm148 (Am Foghar 1989).
  • Laoidhean Spioradail Dhùghaill Bhochanan (“The Spiritual Hymns of Dugald Buchanan”), Editor: Donald Meek. Scottish Gaelic Texts Society, Volume 23, Glasgow, 2015.
  • Murdoch, Adrian (ed.), Dugald Buchanan: The Bard of Rannoch, Rott Publishing, 2012. Kindle Edition. ASIN: B0080XRY94.
  • interwiki see also gd:Bìoball article "Bible" on Scottish Gaelic Wikipedia
  • 'The Skull' in Gaelic Bards and Original Poems, Thomas Pattison (ed.) Second edition. Glasgow: Archibald Sinclair, 1890. Available from the National Library of Scotland.

Ceangail ón taobh amuigh

cuir in eagar
 
Ceann Loch Raineach. Eaglais na Naomh Uile de chuid na hEaglaise Albanaí. Ní leacht cuimhneacháin cogaidh é an oibilisc, ach tá sé inscríofa: "In memory of Dugald Buchanan the Rannoch schoolmaster, evangelist and sacred poet, died 24th June 1768".  Tugtar an dáta 1875 ar an chuimhneachán.
  1. Oxford Dictionary of National Biography Richard D. Jackson, ‘Buchanan, Dugald (1716–1768)’, first published 2004, 933 words doi:10.1093/ref:odnb/3835
  2.