Dál Birn

Ainm fine is ea Dál Birn, a thagraíonn do shliocht Loegaire Birn Buadach, sliocht oidhreachtúil Ríocht na nOsraí in Éirinn.^[1]^[2]

Stair

Mhaígh ríthe agus tiarnaí dúchasacha Osraí gurbh de shliocht an rí den dara haois, Laoghaire Birn Buadach mac Aonghasa Osraithe, iad. Tá clanna dá shliocht fós ann sa lá atá inniu ann. Tháinig an buafhocal Dál Birn slán ad teacht ainmneacha sloinne go Éirinn, agus feictear é i bhfoinsí suas go dtí an dóú haois déag.

Ar feadh thréimhse dhá chéad bliain ón 5ú haois déanach ar aghaidh, bhí an Dál Birn curtha as coróin ag a mbráithre agus a gcomhghuaillithe, an Corca Laidhe. Insítear gur maraiodh roinnt ríthe na Corca Laidhe ag Osraí dúchasach siar tháinig an Dál Birn i gceannas ar ais.

Bhí sliochtaigh an Dáil Bhirn fós i gceannas san Osraí i ndiaidh ionradh na Normannach ar Éirinn, agus Mhic Giolla Phádraig mar thiarnaí in Osraí Uachtarach.

Foinsí

Faightear an t-ainm nó a mhacasamhail i roinnt foinsí Éireannacha na meánaoise, san áireamh:

Codex Salmanticensis agus Codex Kilkenniensis, faighte i naomhsheanchas Chiaráin Saighre^[3]
Féilire Aonghasa^[4]^[5]
Rawlinson B 502

Síol Dáil Bhirn

Clanna

I dteannta le ríthe dúchasacha Osraí, tá roinnt teaghlach eile sonraithe ón Dál Birn:

Mhic Giolla Phádraig, a d'aistrigh a sloinne sa 16ú haois go Fitzpatrick. I measc a muintire tá Barúin agus Iarlaí Osraí Uachtaraigh, Ghabhráin, agus Bhaile an Chaisleáin.
Uí Bhraonáin Idough, de shliocht mhac níos óige Chearbhaill mhic Dúnlainge.^[6]

Daoine

Naomh Ciarán Saighir
Naomh Neamh mhic Bhirn

Naisc sheachtracha

HD image de MS Rawlinson B 502, fol. 70 v., le ginealach Osraí

Tagairtí

↑ William Carrigan. The History and Antiquities of the Diocese of Ossory, iml. I, 1905, ll. 10, 28.
↑ "Part 2 of Genealogies from Rawlinson B 502".
↑ Plummer's English translation from Bethada Náem nÉrenn, le fáil ar CELT: T201000F 5
↑ I 'bhFéilire Aonghasa', luaitear N. Neamh as Árann mar "Nem maccu Birn", agus in áit eile, deimhnítear a ghaol le Naomh Ciarán as Saighir. Féach: G200001
↑ "Irish Manuscript Series. Iml. 1, Cd. 1. On the Calendar of Oengus" (as en) (1880). The Academy.
↑ "Brenan (No.1) family pedigree".

[1] William Carrigan. The History and Antiquities of the Diocese of Ossory, iml. I, 1905, ll. 10, 28.

[2] "Part 2 of Genealogies from Rawlinson B 502".

[3] Plummer's English translation from Bethada Náem nÉrenn, le fáil ar CELT: T201000F 5

[4] I 'bhFéilire Aonghasa', luaitear N. Neamh as Árann mar "Nem maccu Birn", agus in áit eile, deimhnítear a ghaol le Naomh Ciarán as Saighir. Féach: G200001

[5] "Irish Manuscript Series. Iml. 1, Cd. 1. On the Calendar of Oengus" (as en) (1880). The Academy.

[6] "Brenan (No.1) family pedigree".

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]