Ceallach, easpag Ard Mhacha

easpag Ard Mhacha

Easpag ar Ard Mhacha agus leasaitheoir creidimh ab ea Ceallach,Celsus / Celestinus i Laidin agus Cellach of Armagh i mBéarla (10801 Aibreán 1129).[1][2] Ba leasaitheoir díograiseach é mar easpag.[3] D'éirigh Deoise Ard Mhacha níos tábhachtaí le linn a thréimhse mar easpag.[4][5]

Infotaula de personaCeallach, easpag Ard Mhacha
Beathaisnéis
Breith1080
Éire Cuir in eagar ar Wikidata
Bás1 Aibreán 1129
48/49 bliana d'aois
Ard Pádraig Cuir in eagar ar Wikidata
Easpag Caitliceach Ard Mharcha
23 Meán Fómhair 1106 – – Naomh Maelmhaedhoc Ó Morgair →
Ab
Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnAn Eaglais Chaitliceach Rómhánach
Gníomhaíocht
Gairmeaspag Caitliceach (1106 (Féilire Ghréagóra)–), sagart Caitliceach (1105 (Féilire Ghréagóra)–) Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse amaGlúin an 12ú aois agus glúin an 11ú aois
Ardú
Lá féile1 Aibreán Cuir in eagar ar Wikidata
D'éirigh Ard-Deoise Ard Mhacha níos tábhachtaí le linn a thréimhse mar easpag.

Ceiliúrtar a lá féile ar 1 Aibreán.

 
Ardeaglais Phádraig, Ard Mhachaː Maolmhaodhóg Ó Morgair

Rugadh Ceallach sa bhliain 1080 i gContae Ard Mhacha.[6] Shíolraigh sé ón uasaicme ann. Ina theannta sin, bhí muintir Cheallach, na Siniaigh (nó Siniaich nó Sínnaig), i gcumhacht ar an "deoise" (nó dúiche ag an am). Bhí a athair ina ab ar Ard Mhacha ó 1074 go 1091 ach níor oirníodh ina shagart é. Teaghlach mór le rá sa pholaitíocht ab ea muintir Cheallach is cosúil. Ansin bhí a sheanuncail, Domnall mac Amalgada, ina ab.

Ceapadh Ceallach mar ab ar Ard Mhacha é sa bhliain 1105 agus rinneadh sagart de. I gcodarsnacht leis an traidisiúin teaghlaigh, duine spioradálta a bhí ann. Chuaigh an leasú eaglasta a bhí faoi lánseol sa Mhumhain san am sin go mór i bhfeidhm ar Cheallach, is cosúil.

Easpag agus leagáid

cuir in eagar

Nuair a d’éag Easpag Ard Mhacha de bharr “shocrú fear nÉireann”, ardaíodh Ceallach ina easpag ar Ard Mhacha.

Ba é a bhí i gceannas an tSionaid leasaithigh a tionóladh i Ráth Bhreasail sa bhliain 1111.

Bás agus Tionchar

cuir in eagar

Sa bhliain 1129, le linn dó bheith ar cuairt tréadaireachta sa Mhumhain, shíothlaigh Ceallach in Ard Phádraig agus ar a iarratas féin, cuireadh i Lios Mór é.

Oirníodh Maolmhaodhóg Ó Morgair ina shagart é ag Ceallach Naofa sa bhliain 1119. Ansin thogh Ceallach é mar bhíocáire agus níos déanaí ina ab ar mhainistir Ard Mhacha.

Tar éis a bháis ar 1 Aibreán 1129,[1] toghadh Maolmhaodhóg ina easpag ar Ard Mhacha, ach ní raibh sé in ann dul ann ar dtús toisc go raibh muintir Cheallach, na Siniaigh, fós i gcumhacht ann. Níos déanaí, ba leasaitheoir díograiseach é mar easpag, ar aon dul le Ceallach.

  1. 1.0 1.1 "Saint Celsus of Armagh - Saint of the Day - April 1 Feast Day" (en-US). Catholic Daily Readings (2019-03-27). Dáta rochtana: 2021-04-01.
  2. "Saint Celsus of Armagh" (en-US). CatholicSaints.Info (2009-03-31). Dáta rochtana: 2021-04-01.
  3. "Naomh Ceallach, easpag: Aibreán 1 | Cumann na Sagart". www.cumannnasagart.ie. Dáta rochtana: 2020-04-01.[nasc briste go buan]
  4. Editor Staff (2017-04-01). "Saint Cellach of Armagh, Confessor - REGINA Magazine" (en-US). Dáta rochtana: 2021-04-01.
  5. "Apr 1 - St Ceallach (Celsus) 1080-1129" (en-US). Catholicireland.net. Dáta rochtana: 2021-04-01.
  6. Saint of Clairvaux Bernard (2019-12-02). "St. Bernard of Clairvaux's Life of St. Malachy of Armagh" (as en). Good Press.