Catubodua

dhá Ceilteach ab chatha

Bandia catha na nGallach is ea Cathubodua (Prótai-Cheiltis *katu-bodwā, "cath-badhbh/préachán").

Teimpléad:WD Bosca Sonraí CarachtarCatubodua
Cineáldia de chuid na gCeilteach Cuir in eagar ar Wikidata
Comhthéacs
Miotaseolaíochtmiotaseolaíocht na gCeilteach Cuir in eagar ar Wikidata
Dáta
Inscnebaineann Cuir in eagar ar Wikidata

Is amhlaidh go bhfuil gaol idir í agus bandia na nGael, Badhbh Catha, a thuaradh cinniúint na ngaiscíoch roimh chath.

Tagann an t-ainm Cathubodua as inscríbhinn amháin ag Mieussy in Haute Savoie, oirthear na Fraince,[1] a deir:[2]

[C]ATHVBODVAE AVG SERVILIA TERENTIA S L M

Caithfear glacadh leis go bhfuil an túslitir 'C' ar iarraidh;[3] agus fosta nach bhfuil gaol idir an ainm agus trí inscríbhinn eile, .i. ATEBODVAE, ATEBODVVS agus ATEBODVI, as an Ostair agus an Slóivéin.[4]

As Gaillis, meastar gurb ionann Cathubodua agus cath-badhbh.[5][1] derived from the Prótai-Cheiltis *katu-bodwā.[6][7] I dteangacha Gaelacha, is amhlaidh gur fréamh na n-ainmneacha Badhbh agus Bodhbh é an dara focal, ina fhoirmeacha baininscneach agus firinscneach, .i. *bodwā agus *bodwos faoi seach.

  1. 1.0 1.1 "Cathubodua". L'Arbre Celtique. Dáta rochtana: 13ú Bealtaine 2015.
  2. W. M. Hennessey (1870). "The Ancient Irish Goddess of War". 
  3. Pictet, Adolphe (1868). "SUR UNE NOUVELLE DÉESSE GAULOISE DE LA GUERRE". Revue Archéologique 18: 1–17. ISSN 0035-0737. JSTOR 41733071. 
  4. Corpus Inscriptionum Latinarum, CIL III 5247, 4732, 5386; [1] Curtha i gcartlann 2011-07-19 ar an Wayback Machine
  5. Dottin, Georges (1918). "La Langue Gauloise, Grammaire, Textes et Glossaire". Paris: Librairie C. Klincksieck. 
  6. "Proto-Celtic—English lexicon". Centre for Advanced Welsh and Celtic Studies (12ú Meitheamh 2012). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2006-01-14. Dáta rochtana: 27ú Bealtaine 2005.
  7. "Project 5: The Celtic Languages And Cultural Identity: A Multidisciplinary Synthesis". Ollscoil na Breataine Bige (22ú Nollaig 2014). Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2007-03-10. Dáta rochtana: 21d Meitheamh 2019.