Máthair Chormaic mhic Airt ab ea Achtan, a mhair c. 1d-2a haoiseanna AD.

Infotaula de personaAchtan
Teaghlach
PáirtíArt mac Cuinn Cuir in eagar ar Wikidata

Achtan agus Art mac Coinn

cuir in eagar

Sa seanscéal Cath Maige Mucrama, iníon Olc Acha de na Crich Óic Bethra ab ea Achtan, a bhíodh ina gcónaí gar do Dhroichead an Chláirín, Contae na Gaillimhe mar atá inniu. Ar an oíche roimh an gcath, bhí Art mac Coinn mar aoi Olc Acha, a d'fhiafraigh de cé mhéad leanbh a bhí aige. Ar eagla go bhfaigheadh sé bás agus chun a ríshliocht a chosc, mhol Olc Acha go luífeadh Cormac le hAchtan go mnginfeadh sé mac.

"Gineadh Cormac ansin. Dúirt Art léi go dtabharfadh sí mac ar an saol agus go mbeadh an mac sin ina rí Éireann. Ansin dúirt sé léi de gach taisce a bhí curtha i bhfolach aige don mhac sin. Agus dúirt sé go marófaí é an lá dár gcionn agus d'fhág sé slán aici. Dúirt sé léi a mac a thabhairt ar altramas chuid a chara na gConnacht. Ar an lá dár gcionn, chuaigh sé chun catha."

Thug Achtan ar an saol Cormac mac Airt, sinsear na gConnacht, agus dá bharr is sinsear í de shleachta amhail is muintir Uí Fiachrach, Uí Briúin, Uí Ailello agus Muintir Murchada. San áireamh clann atá de shliocht seo ná muintir MacDermot, O'Conor, Ó Cléirigh, O'Flaherty, O'Dowd, O'Shaughnessy, McGivergan agus O'Hynes.

Iomrall aimsire is ea an t-ainm Connacht le linn ré Achtana. Deirtear gur de shliocht Choinn Chéadchathaihh, a mhair roinnt aoiseanna níos deireanaí, ab ea na Connachta, a bhfuil an chúige anois ainmnithe astu. I scéalta níos déanaí, faightear an t-ainm Fir Ol nEchmacht mar ainm moch na cúige, um an fadhb sé a réiteach. Go hiondúil, is bréag-iarracht ag manaigh Chríostaí í, luathchroineolaíocht na nGael a shioncronú le stair chlasaiceach agus bhíobalta.

Féach freisin

cuir in eagar

Naisc sheachtracha

cuir in eagar