Fleadh Bhricreann

I Miotaseolaíocht na nGael, is scéal na Rúraíochta é Fleadh Bhricreann (Sean-Ghaeilge Fled Bricrenn).

Achoimre

Tugann Bricre, file agus síorscabhaire, cuireadh d'fhir uaisle na Uladh go fleadh ag a thigh nua ag Dún Rudhraí (Dún Droma, Contae an Dúin). Gríosaíonn sé na trí laoch, Cú Chulainn, Conall Cearnach, agus Laoghaire Buach chun iomaíochta le haghaidh na curadhmhíre. Déanann na laochra gaiscí ar leith, agus téann siad go dtí Connacht go dtuga Ailill agus Méabh breithiúnas orthu, agus go dtí Mumha go dtuga Cú Raoi. Gach uair, fógraítear Cú Chulainn mar churadh, ach diúltaíonn an bheirt eile an toradh a ghlacadh.

I ndeireadh na dála, ar ais i nEamhain Mhacha, tugann fathach fir dúshlán don triúr a cheann a bhaint de, ar an mbonn go dtuga siad cead dó teacht ar ais agus a gcinn a bhaint díobh. Glacann ar dtús Laoghaire, ansin Conall, an dúshlán. Baineann siad a cheann den fhathach, ach piocann sé suas é agus ag go brách leis. Nuair a thagann sé ar ais an oíche dár gcionn, tá siad, cladhairí, as láthair. Is é Cú Chulainn amháin a sheasann lena fhocal. Ligeann an fathach a anam leis, aithníonn sé féin mar Chú Raoi faoi bhréagriocht, agus fógraíonn sé gurb é Cú Chulainn, de bharr a chrógacht agus a dhea-chlú, an curadh gan ceistiú.

Stair

Téann an scéal siar go dtí an 8ú haois, agus caomhnaítear é i roinnt lámhscríbhinní, ina measc Leabhar na hUidhre (c. 1106). Faightear móitíf na curadhmhíre i scéal eile na Rúraíochta, Scéla Mucce Meic Dathó, rud a chuirtear i gcuimhne scríbhneoireacht na n-údar clasaiceach mar gheall ar nósanna ceilteacha mhór-roinn na hEorpa. Faightear dúshlán an díchéannta sa litríocht chlasaiceach, chomh maith le litríocht na meánaoise, amhail Sir Gawain and the Green Knight.

Ní foláir do Fled Bricrenn bheith measctha le Fled Bricrenn ocus Loinges mac nDuíl Dermait, scéal eile na Rúraíochta le Bricre mar phríomhphearsa, agus cuid eile de bhia measúil.

Lámhscríbhinní

• Leabhar na hUidhre, MS 23 E 25 (LU): ll. 99b–112b +H (Baile Átha Cliath, ARÉ). Deireadh ar iarraidh. Idirshliochta le H.

• An Seanchus Mór, MS 1336 (H 3.17): ll. 683–710 (Baile Átha Cliath, Leabharlann Choláiste na Tríonóide). Blúire.
• MS 1337 (H 3.18): lch. 607 (Baile Átha Cliath, Leabharlann Choláiste na Tríonóide). Sleachta le gluaiseanna.

• Ed. XL: ll. 69–76 (Dún Éideann, National Library of Scotland). Cennach ind Ruanada ach amháin.
• Codex Vossianus: f 3R-9V (Leiden). Blúirí.
• Egerton 93: f. 20R-25V (Londain, British Library). Blúire.

Tuilleadh le léamh

Eagráin agus aistriúcháin

• Windisch, Ernst (eag.). "Fled Bricrend, 'Das Fest des Bricriu'". Irische Texte mit Wörterbuch. Leipzig, 1880, ll. 235–311 agus 330–6. Bunaithe ar LU, Egerton 93 agus MS 1337. Errata foilsithe in Revue Celtique 5: 238.
• Meyer, Kuno (eag. agus aistr.), "The Edinburgh version of the Cennach ind Rúanado (The bargain of the strong man).” Revue Celtique 14 (1893): ll. 450–91. Bunaithe ar Ed. XL.
• Henderson, George (eag. agus aistr.). Fled Bricrend. Irish Texts Society 2. Londain agus Baile Átha Cliath, 1899. Bunaithe ar LU 99b1-112b48, Ed. XL agus leaganacha eile. Le fáil anseo ar líne. Audiobook ag Internet Archive.
• Stern, Ludwig Christian (ed.). "Fled Bricrend nach dem Codex Vossianus". Zeitschrift für celtische Philologie 4 (1903): 143–77. Leiden, Codex Vossianus, le fáil ar CELT.
• Best, R.I. agus Osborn Bergin (eag.), Lebor na hUidre. Book of the Dun Cow. Baile Átha Cliath, 1929: ll. 50–3. Leagan dioplómaitiúil de Leabhar na hUidhre. Le fáil ar CELT
• Henderson, George (aistr.), "Bricriu's Feast". In Ancient Irish tales, eag. T.P. Cross agus C.H. Slover. New York, 1936: ll. 254–80.
• Gantz, Jeffrey (aistr.). Early Irish Myths and Sagas. New York, 1981: ll. 219–55. Bunaithe ar leaganacha Dhún Éideann agus Leiden.
• Koch, John T. and Henderson, George (aistr.). In The Celtic Heroic Age, eag. John T. Koch agus John Carey, 3d ed. Andover, 2000: ll. 76–105. Nualeagan d'aistriúchán Henderson.
• Thurneysen, Rudolf (aistr.). "Der Streit um das Heldenstück". In Sagen aus dem alten Irland, eag. R. Thurneysen. Berlin, 1901: ll. 25–57. (Géarmánis)
• d'Arbois de Jubainville, Henry (tr.). "Festin de Bricriu". In: L'Épopée celtique en Irlande, eag. H. D'Arbois de Jubainville et al. Paris, 1892: ll. 81–148. (Fraincis)
• Agrati, G. and M.L. Magini (aistr.), La saga irlandese di Cu Chulainn, 'Il festino de Bricriu'. Milan, 1982. (Iodáilis)
• Draak, Maartje and Frida de Jong (aistr.). Het feestgelag van Bricriu. Amsterdam, 1986. (Ollannais)

Fo-litríocht

• Krappe, Alexander Haggerty. "Le morceau du héros". Revue Celtique 38 (1931): ll. 145–8.
• Mac Cana, Proinsias. "Varia V. An instance of modified narrative repetition in Fled Bricrenn". Ériu 28 (1977): ll. 168–72.
• Mac Eoin, G. "The Dating of Middle Irish Texts". Proceedings of the British Academy 68 (1982): ll. 109–37.
• Martin, B.K. "The Medieval Irish Stories about Bricriu's Feast and Mac Dátho's Pig". Parergon: Bulletin of the Australian and New Zealand Association for Medieval and Renaissance Studies 10.1 (1992): ll. 71–93.
• O'Brien, M.A. "Fled Bricrenn". In Irish Sagas, eag. Myles Dillon. Baile Átha Cliath, 1958: ll. 67–78.
• O'Leary, Philip. "Honour-Bound: The Social Context of Early Irish Heroic geis". Celtica 20 (1988): ll. 85–107.
• O'Leary, Philip. "Verbal Deceit in the Ulster Cycle". Éigse 21 (1986): ll. 16–26.
• O'Leary, Philip. "Contention at Feasts in Early Irish Literature". Éigse 20 (1984): ll. 115–127.
• Ó Riain, Padraig (eag). Fled Bricrenn: Reassessments. Londain, 2000. Ina measc na haistí a leanas:
  • Maier, Bernhard, "Comparing Fled Bricrenn with Classical Descriptions of Continental Celts: Parallels, Problems and Pitfalls" (1–14)
  • Koch, John T., "Fled Bricrenn's Significance within the Broader Celtic Context" (15–39)
  • Jacobs, Nicolas, "Fled Bricrenn and Sir Gawain and the Green Knight" (40–55)
  • Hellmuth, Petra S., "The Role of Cu Roi in Fled Bricrenn" (56–69)
  • Mac Cana, Proinsias, "Notes on Structure and Syntax in Fled Bricrenn" (70–92).
• Sayers, William. "Úath mac Imomain (Fled Bricrend), Óðinn, and Why the Green Knight is Green.” Mankind Quarterly 30 (1990): 307–16.
• Slotkin, Edgar M. "The structure of Fled Bricrenn before and after the 'Lebor na hUidre' interpolations". Ériu 29 (1978): ll. 64–77.
• Slotkin, Edgar M. "More on Modified Narrative Repetition in Fled Bricrenn". In Ildanach ildirech. A Festschrift for Proinsias Mac Cana, eag. John Carey, John T. Koch, agus Pierre-Yves Lambert. Andover agus Aberystwyth, Celtic Studies Publications, 1999: ll. 231–44.
• Thurneysen, Rudolf. "Allerlei Irisches. VI. Die Interpolation von Fled Bricrend in LU". Zeitschrift für celtische Philologie 10 (1915): ll. 440–4.
• Thurneysen, Rudolf. "Zu irischen Texten. 1. Die Überlieferung der Fled Bricrenn. 2. Zum Gedicht von St. Paul II." Zeitschrift für celtische Philologie 4 (1903): ll. 193–207.
• Zimmer, Heinrich. "Keltische Studien, V. Über den compilatorischen Charakter der irischen Sagentexte im sogennanten Lebor na hUidri, 6. Fled Bricrend". Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung 28 (1887): ll. 623–61.